ਮੈਲਬਰਨ: ਟਰੈਜ਼ਰਰ ਜਿਮ ਚੈਲਮਰਜ਼ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਫੈਡਰਲ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ‘ਹਰ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ’ ਲਈ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਕੁਝ ਇਸ ਬਜਟ ’ਚ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਫ਼ਾਇਦੇ ’ਚ ਰਹਿਣਗੇ। ਇਸ ਲਈ ਕਿਸ ਨੂੰ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੌਣ ਨਿਰਾਸ਼ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਦੀ ਸੂਚੀ ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੀ ਹੈ:
ਬਿੱਲ ਭੁਗਤਾਨ
ਬਜਟ ’ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਐਲਾਨ ਐਨਰਜੀ ਬਿੱਲ ’ਤੇ ਸਾਰੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ 300 ਡਾਲਰ ਦੀ ਛੋਟ ਦੇਣ ਦਾ ਰਿਹਾ। 3.5 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 10 ਲੱਖ ਯੋਗ ਛੋਟੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਲਈ 325 ਡਾਲਰ ਦੀ ਛੋਟ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਕਿਰਾਏਦਾਰ
ਸਰਕਾਰ ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਕਿਰਾਏ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀਆਂ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਰਾਂ ਨੂੰ 10 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵਧਾਉਣ ਲਈ 1.9 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰੇਗੀ। ਇਹ ਉਪਾਅ 20 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ। ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਰਾਂ ਹੁਣ ਮਈ 2022 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 40 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵੱਧ ਹਨ।
ਟੈਕਸਦਾਤਾ
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਰੇਕ ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਨੂੰ ਟੈਕਸ ‘ਚ ਕਟੌਤੀ ਕਰਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵਾਅਦੇ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਔਸਤਨ 36 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਹਫਤਾ ਜਾਂ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ ਭਰਨ ਸਮੇਂ 1888 ਡਾਲਰ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉੱਚ ਆਮਦਨੀ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਜੋ 140,000 ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਿਛਲੀ ਮੌਰੀਸਨ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਮੂਲ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਘੱਟ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਮਿਲੇਗੀ।
ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਨਹੀਂ ਵਧੇਗੀ
ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਬੈਨੀਫਿਟਸ ਸਕੀਮ (PBS) ਵਿੱਚ ਸੂਚੀਬੱਧ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਲਾਗਤ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਲਈ 31.60 ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ। ਪੈਨਸ਼ਨਰਾਂ ਅਤੇ ਰਿਆਇਤੀ ਕਾਰਡ ਧਾਰਕਾਂ ਲਈ ਪਰੈਸਕਰਿਪਸ਼ਨ ਦੀ ਲਾਗਤ ਅਗਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਲਈ 7.70 ਡਾਲਰ ’ਤੇ ਫਰੀਜ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਕੇਅਰ ਵਰਕਰ
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਸਿੱਧੇ ਅਤੇ ਸਿੱਧੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਤਨਖਾਹ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਜਤਾਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਸਹੀ ਰਕਮ ਨਿਰਪੱਖ ਕਾਰਜ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣਾ ਨਿਰਣਾ ਸੌਂਪਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚਾਈਲਡ ਕੇਅਰ ਵਰਕਰ ਲਈ ਵੀ ਤਨਖਾਹ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੋਈ ਖਾਸ ਅੰਕੜੇ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ।
ਔਰਤਾਂ
ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ’ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਕਈ ਉਪਾਅ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਬਜਟ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਖਰਚਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਤਨਖਾਹ ਸਮੇਤ ਪੈਰੈਂਟ ਲੀਵ ’ਤੇ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੋ ਚਾਰ ਸਾਲ ਦੇ ਫਾਰਵਰਡ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿਚ 1.1 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਲਾਗਤ ਜੁਲਾਈ 2028 ਤੋਂ 62.31 ਕਰੋੜ ਡਾਲਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਸਰਕਾਰ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸ਼ੈਲਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ‘ਲੀਵਿੰਗ ਵਾਇਲੈਂਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ’ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰ ਕੇ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਯੋਗ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵਿੱਚ 5000 ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।
ਛੋਟੇ ਕਾਰੋਬਾਰ
20,000 ਡਾਲਰ ਦੀ ਤੁਰੰਤ ਐਸੇਟ ਰਾਈਟ-ਆਫ਼, ਜੋ ਇਸ ਸਾਲ 30 ਜੂਨ ਨੂੰ ਖਤਮ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸੀ, ਨੂੰ ਅਗਲੇ 12 ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। 10 ਲੱਖ ਛੋਟੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ 325 ਡਾਲਰ ਦੀ ਐਨਰਜੀ ਛੋਟ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲੇਗਾ, ਬਸ਼ਰਤੇ ਕਿ ਉਹ ਯੋਗਤਾ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਪੈਨਸ਼ਨਰ
ਡੀਮਿੰਗ ਦਰਾਂ 30 ਜੂਨ, 2025 ਤੱਕ ਮੌਜੂਦਾ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਸਥਿਰ ਰਿਖਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਲਗਭਗ 450,000 ਪੈਨਸ਼ਨਰਾਂ ਅਤੇ 876,000 ਆਮਦਨ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਮਦਦ ਮਿਲਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ।
ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਤੇ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ
ਜਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਵਿਆਜ ਨੂੰ ਹੁਣ CPI ਜਾਂ ਤਨਖਾਹ ਮੁੱਲ ਸੂਚਕ ਅੰਕ, ਦੋਹਾਂ ’ਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ, ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਬੀਤੀ ਮਿਤੀ ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲਗਭਗ 30 ਲੱਖ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦਾ 30 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ 30 ਜੂਨ, 2023 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆਪਣਾ ਕਰਜ਼ਾ ਅਦਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਰਕਮ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਟੈਕਸ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਮਿਲੇਗਾ ਜਿੰਨੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਲਗਭਗ 73,000 ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ VET ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ 320 ਡਾਲਰ ਦੀ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਪਲੇਸਮੈਂਟ ਅਦਾਇਗੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਹੈ।
ਕਿਸਾਨ
ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਰੀਜਨਲ ਕਮਿਊਨਿਟੀਜ਼ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ’ਚ ਕਿਸੇ ਸੋਕੇ ਦੀ ਹਾਲਤ ’ਚ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਲਚਕੀਲੇਪਣ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ‘ਫ਼ਿਊਚਰ ਡਰਾਊਟ ਫੰਡ’ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ 51.91 ਕਰੋੜ ਡਾਲਰ ਦਾ ਫ਼ੰਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਟਰੇਡੀਜ਼
ਉਸਾਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰੈਡੀਜ਼ ਦੀ ਚਿਰਕਾਲੀਨ ਕਮੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵਾਧੂ 20,000 ਫੀਸ-ਮੁਕਤ TAFE ਸਥਾਨ/VET ਅਪ੍ਰੈਂਟਿਸਸ਼ਿਪ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਸਰਕਾਰ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਹੁਨਰਮੰਦ ਕਾਮਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਾਉਣ ਲਈ 9.06 ਕਰੋੜ ਡਾਲਰ ਖਰਚ ਕਰੇਗੀ। ਵਧੇਰੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਉਸਾਰੀ ਵਿੱਚ ਹੁਨਰਮੰਦ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਪੈਸਾ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਬਜਟ ਤੋਂ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ
ਵੈਲਫ਼ੇਅਰ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ
ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਵੈਲਫ਼ੇਅਰ ਭੁਗਤਾਨ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਮੰਗ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਨੌਕਰੀ ਲੱਭਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਯੂਥ ਭੱਤੇ ’ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵਾਧਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ, ਜੋ ਇਸ ਸਮੇਂ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 55 ਅਤੇ 45 ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਹੈ।
ਪਹਿਲੇ ਘਰ ਖਰੀਦਦਾਰ
ਪਹਿਲੇ ਘਰ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਲਈ ਕੋਈ ਵਾਧੂ ਉਪਾਵਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਸਟਾਕ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਫ਼ੈਡਰਲ, ਸਟੇਟ ਅਤੇ ਰੀਜਨਲ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਊਸਿੰਗ ਸਮਝੌਤੇ ਤਹਿਤ 2029-30 ਤੱਕ 12 ਲੱਖ ਘਰਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਹੈ।
ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ
ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 15 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ ਪੰਜ ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਿਆਉਣ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਲੈਣ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਉਦੇਸ਼-ਨਿਰਮਿਤ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ।
ਪ੍ਰਵਾਸੀ
ਸਰਕਾਰ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ’ਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ 5,28,000 ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ ਅਗਲੇ ਸਾਲ 2,60,000 ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ, ਜੋ ਹਾਊਸਿੰਗ ਮਾਰਕੀਟ ਤੋਂ ਦਬਾਅ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਚੁਕਿਆ ਕਦਮ ਹੈ।
ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਤੇ ਕੰਟਰੈਕਟਰਸ
ਸਰਕਾਰ 2024-25 ਦੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ, ਕੰਟਰੈਕਟਰ ਅਤੇ ਕਿਰਾਏ ਦੀ ਲੇਬਰ ’ਤੇ ਖਰਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਕਰ ਕੇ 1 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦੀ ਬਚਤ ਕਰੇਗੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਰਕਾਰ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀ ਪਬਲਿਕ ਸਰਵਿਸ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣ ਅਤੇ ਮੁੜ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੇ।
ਡਰਾਈਵਰ
ਫ਼ਿਊਲ ਐਕਸਾਇਜ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਤਬਦੀਲੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਡਰਾਈਵਰਾਂ ਲਈ ਪੈਟਰੋਲ ਜਾਂ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ’ਚ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ।