ਮੈਲਬਰਨ : ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਪਾਸਪੋਰਟ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਛੇਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਕਤਵਰ ਪਾਸਪੋਰਟ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਨੇ ਹੈਨਲੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦਰਜਾਬੰਦੀ (Henley Passport Index) ਦੀ ਤਿਮਾਹੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ 2025 ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਕਤਵਰ ਪਾਸਪੋਰਟ ਵਜੋਂ ਚੋਟੀ ਦਾ ਸਥਾਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਲੰਡਨ ਸਥਿਤ ਗਲੋਬਲ ਸਿਟੀਜ਼ਨਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਫਰਮ Henley & Partners ਵੱਲੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇਸ ਦਰਜਾਬੰਦੀ ’ਚ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਏਅਰ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਅਪਡੇਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਸੂਚਕ ਅੰਕ 199 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਾਸਪੋਰਟਾਂ ਨੂੰ ਦਰਜਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ 227 ਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਆਲਮੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਸੂਚੀ ’ਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨੰਬਰ 87ਵਾਂ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ 57 ਦੇਸ਼ਾਂ ’ਚ ਵੀਜ਼ਾ ਮੁਕਤ ਪਹੁੰਚ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਸਿਰਫ 26 (ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ 28 ਤੋਂ ਘੱਟ) ਦੇਸ਼ਾਂ ਤਕ ਵੀਜ਼ਾ-ਮੁਕਤ ਪਹੁੰਚ ਦੇ ਸਕੋਰ ਦੇ ਨਾਲ ਸੂਚਕ ਅੰਕ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਹੇਠਲੇ ਸਥਾਨ ’ਤੇ ਹੈ।

ਲੜੀ ਨੰਬਰ	ਦੇਸ਼	ਵੀਜ਼ਾ-ਮੁਕਤ ਪਹੁੰਚ
1.	Singapore	195
2.	Japan	193
3.	Finland	192
3.	France	192
3.	Germany	192
3.	Italy	192
3.	South Korea	192
3.	Spain	192
4.	Sweden	191
4.	Austria	191
4.	Denmark	191
4.	Ireland	191
4.	Netherlands	191
4.	Luxembourg	191
4.	Norway	191
5.	Belgium	190
5.	New Zealand	190
5.	Portugal	190
5.	Switzerland	190
5.	United Kingdom	190
6.	Australia	189
6.	Greece	189
7.	Malta	188
7.	Canada	188
7.	Poland	188
8.	Czech Republic	187
8.	Hungary	187
9.	United States	186
9.	Estonia	186
10.	Lithuania	185
10.	Latvia	185
10.	Slovenia	185
10.	United Arab Emirates	185
11.	Croatia	184
11.	Iceland	184
11.	Slovakia	184
12.	Malaysia	183
123.	Liechtenstein	182
14.	Cyprus	179
15.	Bulgaria	178
15.	Monaco	178
15.	Romania	178
16.	Chile	176
17.	Argentina	172
18.	Brazil	171
18.	Andorra	171
18.	San Marino	171
18.	Hong Kong (SAR China)	171
19.	Israel	170
20.	Brunei	166
21.	Barbados	165
22.	Bahamas	161
23.	Mexico	159
24.	St Kitts and Nevis	157
24.	St Vincent and the Grenadines	157
24.	Uruguay	157
25.	Seychelles	156
26.	Vatican City	155
27.	Antigua and Barbuda	153
28.	Trinidad and Tobago	152
29.	Costa Rica	151
29.	Mauritius	151
30.	Grenada	148
30.	Panama	148
30.	St Lucia	148
30.	Ukraine	148
30.	Paraguay	148
31.	Dominica	145
31.	Macao (SAR China)	145
32.	Peru	143
33.	Taiwan (Chinese Taipei)	141
34.	Serbia	139
35.	El Salvador	136
36.	Guatemala	135
37.	Colombia	134
37.	Solomon Islands	134
38.	Honduras	133
39.	Samoa	131
39.	Tonga	131
40.	Marshall Islands	129
40.	Montenegro	129
40.	North Macedonia	129
41.	Nicaragua	128
41.	Tuvalu	128
42.	Kiribati	124
42.	Micronesia	124
42.	Palau Islands	124
43.	Albania	123
43.	Bosnia and Herzegovina	123
44.	Georgia	122
44.	Moldova	122
45.	Venezuela	121
46.	Russian Federation	116
46.	Turkey	116
47.	Qatar	112
48.	South Africa	106
49.	Belize	103
50.	Kuwait	99
51.	Timor-Leste	97
52.	Ecuador	95
53.	Maldives	94
54.	Guyana	92
54.	Vanuatu	92
55.	Fiji	90
56.	Jamaica	89
56.	Nauru	89
57.	Botswana	88
58.	Bahrain	87
58.	Papua New Guinea	85
58.	Saudi Arabia	87
59.	Oman	86
60.	China	85
61.	Thailand	82
62.	Belarus	81
62.	Namibia	81
63.	Kosovo	80
64.	Bolivia	79
64.	Lesotho	79
64.	Suriname	79
65.	Eswatini	77
65.	Kazakhstan	77
66.	Indonesia	76
67.	Dominican Republic	75
67.	Malawi	75
68.	Kenya	74
69.	Morocco	73
69.	Tanzania	73
70.	Azerbaijan	72
71.	The Gambia	71
72.	Uganda	70
72.	Zambia	70
73.	Tunisia	69
74.	Armenia	68
74.	Benin	68
74.	Cape Verde Islands	68
74.	Ghana	68
75.	Philippines	67
76.	Mongolia	66
76.	Rwanda	66
76.	Sierra Leone	66
77.	Mozambique	65
77.	Zimbabwe	65
78.	Kyrgyzstan	64
79.	Sao Tome and Principe	63
80.	Cuba	62
80.	Uzbekistan	62
81.	Togo	61
82.	Burkina Faso	60
82.	Gabon	60
82.	Madagascar	60
83.	Cote d’Ivoire	59
83.	Guinea	59
84.	Mauritania	58
84.	Senegal	58
84.	Tajikistan	58
85.	Equatorial Guinea	57
85.	India	57
85.	Niger	57
86.	Algeria	56
87.	Guinea-Bissau	55
87.	Mali	55
88.	Comoro Islands	54
89.	Cambodia	53
89.	Central African Republic	53
89.	Chad	53
89.	Haiti	53
89.	Jordan	53
90.	Bhutan	52
90.	Egypt	52
90.	Liberia	52
91.	Angola	51
91.	Vietnam	51
92.	Burundi	50
92.	Cameroon	50
92.	Congo (rep.)	50
92.	Turkmenistan	50
93.	Djibouti	49
93.	Laos	49
94.	Congo (Dem. Rep.)	46
94.	Ethiopia	46
94.	Myanmar	46
94.	Nigeria	46
95.	Lebanon	45
96.	Iran	44
96.	South Sudan	44
96.	Sri Lanka	44
97.	Sudan	43
98.	Eritrea	42
99.	North Korea	41
100.	Bangladesh	40
100.	Libya	40
100.	Palestinian territory	40
101.	Nepal	39
102.	Somalia	35
103.	Pakistan	33
104.	Iraq	31
105.	Syria	27
106.	Afghanistan	26