ਮੈਲਬਰਨ: ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਨਾਰਦਰਨ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਸਥਿਤ ਸ਼ਹਿਰ ਸ਼ੇਪਾਰਟਨ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਫੈਡਰਲ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਮੁਰੇ-ਡਾਰਲਿੰਗ ਬੇਸਿਨ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ Water Buyback ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ Water Buyback ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਸਮੇਤ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਦਲੀਲ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪਹੁੰਚ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ। ਲੇਬਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੁਰੇ-ਡਾਰਲਿੰਗ ਬੇਸਿਨ ਪਲਾਨ ਦੀ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਗ੍ਰੀਨਜ਼ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਖਤਮ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਸੀ। ਇਹ ਸੌਦਾ ਵਧੇਰੇ Water Buyback ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਵੇਗਾ।
ਕੀ ਹੈ Water Buyback?
Water Buyback ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਸਰਕਾਰ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਦੇ ਹੱਕ ‘ਵਾਪਸ ਖਰੀਦਦੀ ਹੈ’, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਦੀ ਤੋਂ ਲਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੁਰੇ-ਡਾਰਲਿੰਗ ਬੇਸਿਨ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਨਦੀ ਤੋਂ ਕੱਢੇ ਜਾ ਸਕਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਸੀਮਤ ਕਰ ਕੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਇਸ ਕਾਰਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ Water Buyback ਦਾ ਵਿਰੋਧ
ਹਾਲਾਂਕਿ ਗ੍ਰੇਟਰ ਸ਼ੇਪਪਾਰਟਨ ਸਿਟੀ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਮੇਅਰ ਸ਼ੇਨ ਸਾਲੀ ਨੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ’ਤੇ Water Buybacks ਬਿੱਲ ਦਾ ਬਹੁਤ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਪੈਣ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ Water Buybacks ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਖੋਹ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ’ਤੇ ਸ਼ੱਕ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਸਰੋਤ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਖਤਰੇ ਬਾਰੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਪਾਣੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਾਜ਼ੇ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪਾਲੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਦੁੱਧ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗਊਆਂ ’ਤੇ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ।
ਨਤਾਲੀ ਅਕਰਸ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ੇਲ ਮੈਕਨੈਬ ਵਰਗੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ Water Buybacks ਨਾਲ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਕੋਈ ਫ਼ਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦ ਪਾਣੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਲਈ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ’ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਨਤਾਲੀ ਅਕਰਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਸਾਨੂੰ ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਨੂੰ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਕਿ Water Buybacks ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹਨ।’’
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਲ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਕੁਐਂਟਿਨ ਗ੍ਰਾਫਟਨ ਦਾ ਤਰਕ ਹੈ ਕਿ Water Buybacks ਦਾ ਕੋਈ ਬਦਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਨਿਕਾਸੀ ਦੇ ਟਿਕਾਊ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵੱਲ ਵਿੱਚ ਸਹੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਦਮ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਆਰ.ਐਮ.ਸੀ.ਜੀ. ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਫੈਲੋ ਰੌਬ ਰੇਂਡੇਲ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ Water Buybacks ਆਪਣੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਮਿਤੀ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਹੱਲ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਾਬਤ ਹੋਣਗੇ।