ਮੈਲਬਰਨ : ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਜਿੱਥੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਜਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਆਬਾਦੀ ਹੋ ਜਾਵੇ ਉਸ ਥਾਂ ਨੂੰ ਮਿੰਨੀ ਪੰਜਾਬ ਕਹਿਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ’ਚ ਵੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਸਤਾਰਾਂ ਪਹਿਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਤੱਟ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ Woolgoolga (ਵੋਲਗੁਲਗਾ) ਹੈ, ਜਿੱਥੇ 1300 ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰਾ ਵਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 17 ਫ਼ੀਸਦੀ ਬਣਦੇ ਹਨ।
ਸਿਡਨੀ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 550 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ (NSW) ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਮੁੰਦਰੀ ਕੰਢੇ ਰਿਜ਼ੌਰਟ ਕਸਬੇ Coffs Harbour ਤੋਂ ਸਿਰਫ 25 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ Woolgoolga ਹੈ। ਵੂਲਗੁਲਗਾ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪੁਰਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਗੰਨੇ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਕੰਮ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਆਉਣ ਲੱਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਲਿਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਖੇਤੀ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਇੱਥੇ ਖੇਤੀ ਕਰ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚੰਗੀ ਕਮਾਈ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ ਸੀ।
ਜੰਗਲੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਕੜ ਨੇ ਗੋਰੇ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਵਸਨੀਕਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਨੀਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਮੁਨਾਫੇ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ। ਜ਼ਮੀਨ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਗੰਨੇ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਮਿਹਨਤੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਪੌਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੌਸਮੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਵਾਢੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹੀ ਤਨਖਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।
ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਰਵਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਗੰਨੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਤੋਂ ਕੇਲੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵੱਲ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਟ੍ਰੀਟ ਵੈਂਡਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਆਖਰਕਾਰ ਉਹ ਕੇਲੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦਕ ਵੀ ਬਣ ਗਏ। 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ ਉਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬਾਗਾਂ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਕੇਲੇ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚਲਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹੋਏ। ਸਰਕਾਰ ਦੀ “ਵ੍ਹਾਈਟ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ” ਨੀਤੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਇੱਥੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਲਾੜੀਆਂ ਲਿਆਉਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਹ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਖਰੀਦ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਵੀ Woolgoolga ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।