ਮੈਲਬਰਨ: ਲਗਭਗ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਬੁਧਵਾਰ ਨੂੰ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ਈ-ਵੀਜ਼ਾ ਸੇਵਾਵਾਂ (E-visa services) ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਕੈਨੇਡਾ-ਅਧਾਰਤ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਵੱਖਵਾਦੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਿੱਝਰ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਨਾਲ ਸੰਭਾਵੀ ਭਾਰਤੀ ਲਿੰਕ ਹੋਣ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਵੀਜ਼ਾ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਓਟਾਵਾ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ, ‘‘ਭਾਰਤੀ ਈ-ਵੀਜ਼ਾ ਸਹੂਲਤ ਨੂੰ 22 ਨਵੰਬਰ 2023 ਤੋਂ, ਸਾਰੇ ਯੋਗ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ਬਹਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।’’
ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਐਂਟਰੀ ਵੀਜ਼ਾ, ਵਪਾਰਕ ਵੀਜ਼ਾ, ਮੈਡੀਕਲ ਵੀਜ਼ਾ ਅਤੇ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵੀਜ਼ਾ ਸਮੇਤ ਕੁਝ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀਜ਼ਾ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਰ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ਟੂਰਿਸਟ ਵੀਜ਼ਾ ਅਜੇ ਵੀ ਬਹਾਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਸ. ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ’ਤੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, “ਕੀ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਵੀਜ਼ਾ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ ’ਤੇ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ… ਕਿਉਂਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੇ ਸਾਡੇ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਲਈ ਦਫਤਰ ਜਾਣਾ ਅਤੇ ਵੀਜ਼ਾ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉੱਥੇ ਸਥਿਤੀ ਵਧੇਰੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਜਾਂ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਸੁਧਾਰੀ ਗਈ ਹੈ, ਮੈਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਵੀਜ਼ਾ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਭੌਤਿਕ ਵੀਜ਼ਾ ਕਈ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਸਮੇਂ ਅਸੀਂ ਖੁਦ ਕਿਹਾ ਸੀ, ਅਸੀਂ ਦੇਖਾਂਗੇ… ਇਸ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਤਰਕਪੂਰਨ ਕਦਮ ਸੀ।’’
ਇਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਪੈਰ ਪਿੱਛੇ ਖਿੱਚਣ ਵਾਲੇ ਕਦਮ ਵਜੋਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਸੰਭਾਵੀ ‘ਆਪਣੇ ਦਰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਵਾਲਾ’ ਹਾਲਾਂਕਿ ਟਰੂਡੋ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਪਣਾ ਦੋਸ਼ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਨੇ ‘ਬੇਹੂਦਾ’ ਅਤੇ ‘ਪ੍ਰੇਰਿਤ’ ਦੱਸ ਕੇ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਵੀਜ਼ਾ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਓਟਾਵਾ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਟੋਰਾਂਟੋ ਅਤੇ ਵੈਨਕੂਵਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਕੌਂਸਲੇਟ ਜਨਰਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰ ਕੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਸਨ।
ਕੂਟਨੀਤਕ ਵਿਵਾਦ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦਿੱਲੀ ਨੇ ਓਟਾਵਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੂਟਨੀਤਕ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ 41 ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਵੀਜ਼ਾ ਅਤੇ ਕੌਂਸਲਰ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਸੇਵਾਵਾਂ ਹੁਣ ਸਿਰਫ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੋਣਗੀਆਂ।
ਭਾਰਤ ’ਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਆਮਦ ਦਾ ਚੌਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਰੋਤ ਹੈ ਕੈਨੇਡਾ
ਕੈਨੇਡਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਆਮਦ ਦਾ ਚੌਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। 2021 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਕੁੰਲ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਆਮਦ ਦਾ 5.3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ (80,437) ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ’ਚੋਂ, 72.6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਲੋਕ ਸਨ, 2.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੈਲਾਨੀ ਸਨ, 1.1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਪਾਰ/ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਕੰਮ ਲਈ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, 0.3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਡਾਕਟਰੀ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰ ਕੇ, 0.1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਨ, ਅਤੇ 23.4 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਸਨ।