ਮੈਲਬਰਨ : ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (AUD) ਦੀ ਕੀਮਤ ਅੱਜਕਲ੍ਹ 60 ਇੰਡੀਅਨ ਰੁਪਏ (INR) ਨੂੰ ਟੱਪ ਚੁਕੀ ਹੈ। AUD-INR ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀਆਂ ਆਰਥਿਕ ਨੀਤੀਆਂ, ਗਲੋਬਲ ਸੰਕਟਾਂ, ਕਮੋਡੀਟੀ ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਥਿਰਤਾ ਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਾਂ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਆਰਥਿਕ ਹਾਲਤਾਂ ਦਾ ਦਰਪਣ ਹਨ।
1966 ਵਿੱਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਡਾਲਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ 1 AUD ਦੀ ਕੀਮਤ 7.13 INR ਸੀ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਆਰਥਿਕ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ, 1966 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਏ ਦੀ ਡੀਵੈਲੂਏਸ਼ਨ ਨਾਲ AUD-INR ਦਰ ਵਧੀ। 1971 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰੈਟਨ ਵੁਡਸ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ “floating exchange rate” ਅਪਣਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ AUD ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ INR ਕਾਫ਼ੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਗਿਆ। 1972 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਕੀਮਤ 9.14 ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1985 ਦੇ ਪਲਾਜ਼ਾ ਅਕਾਰਡ ਨਾਲ INR ਨੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ AUD ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ, ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਤੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਡਾਲਰ 11.34 ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 9.56 ਰੁਪਏ ਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਪਰ 1991 ਦੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਭੁਗਤਾਨ ਸੰਕਟ ਨੇ INR ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਹ ਪ੍ਰਤੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਡਾਲਰ 19.05 ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ। 1997-98 ਦੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਵਿੱਤੀ ਸੰਕਟ ਅਤੇ 2007 ਦੀ ਗਲੋਬਲ ਫਾਇਨੈਂਸ਼ਲ ਕ੍ਰਾਇਸਿਸ ਨੇ ਵੀ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਹਿਲਾਇਆ। 1998 ’ਚ ਇੱਕ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਡਾਲਰ 24.39 ਰੁਪਏ ਦਾ ਸੀ। 2013 ਦੇ ਟੇਪਰ ਟੈਂਟਰਮ ਨਾਲ INR ਨੇ AUD ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹੋਰ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦਿਖਾਈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਡਾਲਰ 56.88 ਰੁਪਏ ’ਤੇ ਪੁੱਜ ਗਿਆ।
2015 ਵਿੱਚ RBI ਦੀ ਵਿਆਜ ਰੇਟ ਕਟੌਤੀ ਨਾਲ INR ਨੇ ਕੁਝ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਡਾਲਰ 48.23 ਰੁਪਏ ਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਪਰ 2016 ਦੀ ਨੋਟਬੰਦੀ ਨਾਲ INR ਫਿਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਡਾਲਰ 51.61 ਰੁਪਏ ਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। 2017 ਵਿੱਚ GST ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੁਧਾਰਾਂ ਨਾਲ INR ਨੇ 2018-19 ਵਿੱਚ AUD ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕੁਝ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਦਿਖਾਈ। 2019 ’ਚ ਇੱਕ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਡਾਲਰ 48.95 ਰੁਪਏ ਦਾ ਸੀ।
2020 ਵਿੱਚ COVID-19 ਮਹਾਮਾਰੀ ਕਾਰਨ INR ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਇਆ ਜਦਕਿ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਡਾਲਰ ਨੂੰ ਕਮੋਡੀਟੀ ਐਕਸਪੋਰਟਸ ਨੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ। 2021 ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਕਮੋਡੀਟੀ ਕੀਮਤਾਂ ਨੇ AUD ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ। 2022-24 ਵਿੱਚ ਦਰਾਂ ਇੱਕ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਡਾਲਰ 54.54 ਰੁਪਏ ਦੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸਥਿਰ ਰਹੀਆਂ। 2025 ਵਿੱਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਕਮੋਡੀਟੀ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ 11.9% ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ AUD-INR ਦਰ 55.00 ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਰਹੀ, ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਇਹ 60 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਪਾਰ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।





