ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਫੇਰੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਭਾਰਤ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕੀਤਾ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਨੇਵਲ ਬੇਸ ਦਾ ਦੌਰਾ

ਮੈਲਬਰਨ : ਭਾਰਤ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਸਿਡਨੀ ’ਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਨੇਵਲ ਬੇਸ HMAS ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਪੀਟਰ ਖਲੀਲ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਖਲੀਲ ਨੇ 12 ਸਾਲਾਂ ‘ਚ ਕਿਸੇ ਭਾਰਤੀ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫੇਰੀ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸਕ ਦੱਸਿਆ। ਦੋਹਾਂ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਰੱਖਿਆ, ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਉਣ ‘ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਪ੍ਰਗਟਾਈ। ਇਹ ਬੈਠਕ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਟਰੰਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਚੀਨ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਰਣਨੀਤੀ ‘ਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ। ਖਲੀਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਅਸੀਂ ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਗਲੀ ਯਾਤਰਾ ਇੰਨੇ ਲੰਬੇ ਅੰਤਰਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ।’’ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚਾਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।

ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨ ‘ਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਹੁਣ ਸਿਰਫ ਭਾਈਵਾਲ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਸਹਿ-ਨਿਰਮਾਤਾ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2024 ਸਮਿਟ ਅਤੇ 2+2 ਡਾਇਲੌਗ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਬੰਧ ਲਗਾਤਾਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਲੋਕਤੰਤਰ, ਵੰਨ-ਸੁਵੰਨਤਾ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਨੀਂਹ ਦੱਸਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦਾ ਰੱਖਿਆ ਉਤਪਾਦਨ 1.51 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ (ਲਗਭਗ 18 ਅਰਬ ਡਾਲਰ) ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਾਲੋਂ 18٪ ਵੱਧ ਹੈ। ਖਲੀਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦਾ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸਾਂਝਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਹੈ, ਜੋ ਇਕ ਖੁੱਲਾ, ਸਥਿਰ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਖੇਤਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ DRDO ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦਾ ਰੱਖਿਆ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸਮੂਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ‘ਟੋਡ ਐਰੇ’ ਸੈਂਸਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕੁਆਂਟਮ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ, ਏ.ਆਈ., ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਸੂਚਨਾ ਯੁੱਧ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉੱਨਤ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀਆਂ ’ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਵੀ ਵਧੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲਿਆਈ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਰੱਖਿਆ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਸਹਿ-ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸਹਿ-ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਣਡੁੱਬੀ ਡ੍ਰੋਨ, ਫਲਾਈਟ ਸਿਮੂਲੇਟਰ ਅਤੇ ਉੱਨਤ ਸਮੱਗਰੀ।

ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਹਮਰੁਤਬਾ ਰਿਚਰਡ ਮਾਰਲੇਸ ਨੇ ਕੈਨਬਰਾ ’ਚ ਵਫ਼ਦ ਪੱਧਰ ਦੀ ਬੈਠਕ ਦੌਰਾਨ ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨ, ਆਪਸੀ ਪਣਡੁੱਬੀ ਖੋਜ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸੰਯੁਕਤ ਸਟਾਫ ਡਾਇਲਾਗ ਮਕੈਨਿਜ਼ਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ‘ਤੇ ਤਿੰਨ ਅਹਿਮ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਹੁਣ ਸੰਯੁਕਤ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਰੋਡਮੈਪ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਅੰਤਮ ਰੂਪ ਦੇਣ ‘ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ 2009 ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਥਾਂ ਲਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੁਵੱਲੇ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਅੰਤਰ-ਕਾਰਜਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਡੂੰਘਾ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ।

ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੇ ਟੈਰਿਫ ਵਿਵਾਦ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਤਣਾਅ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਭਾਰਤ ਹੁਣ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਜਾਪਾਨ, ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਅਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਵਰਗੇ ਖੇਤਰੀ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਵਧਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਚੀਨ ਦੇ ਵਿਸਤਾਰਵਾਦੀ ਰੁਖ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਿੰਤਤ ਹਨ।

ਮਾਰਲੇਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਚੀਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚਿੰਤਾ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ, ਖੁੱਲ੍ਹੇ, ਸਥਿਰ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਖੇਤਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ, ਹਵਾਈ ਉਡਾਣਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਰਵਿਘਨ ਵਪਾਰ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਵਾਡ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਸਮੁੰਦਰੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਮਾਲਾਬਾਰ ਜਲ ਸੈਨਾ ਅਭਿਆਸ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਰੱਖਿਆ ਉਦਯੋਗ, ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਸਮੇਤ ਭਾਰਤ-ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਭਾਈਵਾਲੀ ਦੇ ਪੂਰੇ ਰੂਪਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਵਿਆਪਕ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਇਆ। ਭਾਰਤ ਆਤੰਕਵਾਦ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰੂਪਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਏਕਤਾ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ”

ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਹਿਸ਼ਤ ਅਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਇਕੱਠੇ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਸਕਦੇ, ਦਹਿਸ਼ਤ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਇਕੱਠੇ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਸਕਦੇ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਖੂਨ ਇਕੱਠੇ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਸਕਦੇ।

2020 ਵਿੱਚ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮਿਲਟਰੀ ਲੌਜਿਸਟਿਕ ਕੋਆਪਰੇਸ਼ਨ ਐਗਰੀਮੈਂਟ (ਐਮਐਲਐਸਏ) ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਹੁਣ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਏਅਰ-ਟੂ-ਏਅਰ ਰੀਫਿਊਲਿੰਗ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਵੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕੇਸੀ -30 ਏ ਮਲਟੀ-ਰੋਲ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਅਤੇ ਟੈਂਕਰ ਜਹਾਜ਼ ਤੋਂ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਐਫ -35 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਈਂਧਣ ਭਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ।